اشره‌ف دئهقاني`نين گؤروتو
Əşrǝf Dehqâni’nin görütü
عكس اشرف دهقاني
بيزيم مرضييه وئبلاقي-Bizim Mǝrziyǝ veblaqı
Tuesday, September 21, 2010
Thursday, November 03, 2005
سؤزوموز
٣٣ ونجو قطعه: بونلار بيزيم دونه‌نيميز، بوگونوموز و يارينيميزديرلار!!
آزه‌ربايجانلي قوشوقچو و يازار، تورك خالق قهره‌ماني،مرضيه احمدي اسكوئي ١٣٥٣-١٣٢٤ (١٩٧٤-١٩٤٥)
مرضييه اوسكويي بير يازار، بير قوشار (شاعير)، بير اؤيره‌تمه‌ن (موعه‌لليم)، بير قادين، بير امه‌كچي، بير اولكوجو (ايدئآليست)، بير دئوريمچي (اينقيلابچي)، بير خالق باهاديريدير (قهره‌مانيدير)!
تورك خالقينين يئتيشديردييي بو آري اوره‌كلي (پاكدل)، آيدين دوشونجه‌لي؛ خالقي، يوردو و آناديلينه درينده‌ن باغلي اولان گؤزه‌ل اينسان، تك كلمه‌ده آزه‌ربايجان`ين اوزو آغي و باش اوجاليغيدير. او، تورك خالقينين اؤزگورلويو (آزادليغي) يولوندا گنج جانيني بيله اسيرگه‌مه‌يه‌ن سئويملي، نيسگيللي، شهيد قيزيدير. او "من يازارليقلا ياشاماق ايسته‌ميره‌م، ناغيللاريمي ياشاميملا يازماق ايسته‌ييره‌م" ديييردي و بونو دا قله‌مي ايله، ياشامي ايله دوغرولادي. مرضييه`نين هم قارا داوات، هم ده آل قاني ايله يازديقلاري، خالقيميزدا اونا قارشي سونسوز بير سايقينليق قازانديرميش، آنيسي (خاطيره‌سي) و سئوگيسيني اوره‌كله‌رده و بئينله‌رده منگيله‌شديرميشدير (ابه‌ديله‌شديرميشدير).
بوگون مرضييه`نين مزاري، تورك خالقي و آزه‌ربايجان`ين باشقا شهيد دوشموش ائولادلاري بهروز دهقاني، عليرضا نابدل، كرامت الله دانشيان، بيژن جزني، عبد مناف فلكي، محمد حنيف نژاد، سعيد محسن، اصغر عرب هريسي، محمد بازرگاني، علي باكري، جعفر اردبيلي، احمد جليل افشار، حبيب برادران خسروشاهي ..... ايله بيرليكده تئهران`ين "بئهئشت-ي زهرا" قبريستانليغينين ٣٣ ونجو قطعه‌سينده، بو قهره‌مانلارا هئچ بير شكيلده ياراشمايان ييخيق و باخيمسيز، اوتانج وئريچي بير دورومدا بيراخيلميشدير. بو تورك خالقي و آزه‌ربايجان`ين شهيد اوغول و قيزلاري و مزارلاري ايله ايلگيلي (علاقه‌لي) مساله‌له‌رده -بونلارا فارس گوروهلار صاحيب چيخسا دا - تورك خالقي و آزه‌ربايجانلي قوروم-آيدينلاري، باشقا چوخلو قونودا (مووضوعدا) اولدوغو كيمي، چوخ تاسسوفله بوتونو ايله آيمازليق (غفله‌ت) و لاقئيدليك ايچينده‌ديرله‌ر. بو عزيز خالق شهيدله‌رينين هاميسينين اؤزله‌رينه ده، قبيرلرينه ده صاحيب چيخيلماسي -دونيا گؤروشله‌ري و سيياسي مشي‌له‌رينه باخمادان- تورك خالقي و آزه‌ربايجان قورولوش-درنه‌كله‌رينين ميللي بورجو و اينساني گؤره‌ويدير (وظيفه‌سيدير). بونلار تورك خالقي و آزه‌ربايجان`ين تاريخي، تاريخي ده‌يه رله‌ريديرله‌ر؛ بونلار بيزيم دونه‌نيميز، بوگونوموز و يارينيميزديرلار! تاريخي اولمايان، تاريخي اولوب دا اونو بيلمه‌يه‌ن، تاريخي ده‌يه‌رله‌ريني قورومايان، اونلاري قورويامايان بير خالق، يوخ اولماغا محكومدور. بوندان آرتيق گئج قالينمامالي!!!
Saturday, July 17, 2004
بيزيم مرضييه
سؤزوموز
بيزيم مرضييه: آزه‌ربايجانلي قوشوقچو و يازار، تورك خالق قهره‌ماني، مرضيه احمدي اسكوئي ١٣٥٣-١٣٢٤ (١٩٧٤-١٩٤٥)
مرضييه اوسكويي بير يازار، بير قوشار (شاعير)، بير اؤيره‌تمه‌ن (موعه‌لليم)، بير قادين، بير امه‌كچي، بير اولكوجو (ايدئآليست)، بير دئوريمچي (اينقيلابچي)، بير خالق باهاديريدير (قهره‌مانيدير)! تورك خالقينين يئتيشديردييي بو آري اوره‌كلي (پاكدل)، آيدين دوشونجه‌لي؛ خالقي، يوردو و آناديلينه درينده‌ن باغلي اولان گؤزه‌ل اينسان، تك كلمه‌ده آزه‌ربايجان`ين اوزو آغي و باش اوجاليغيدير. او، تورك خالقينين اؤزگورلويو (آزادليغي) يولوندا گنج جانيني بيله اسيرگه‌مه‌يه‌ن سئويملي، نيسگيللي، شهيد قيزيدير. او "من يازارليقلا ياشاماق ايسته‌ميره‌م، ناغيللاريمي ياشاميملا يازماق ايسته‌ييره‌م" ديييردي و بونو دا قله‌مي ايله، ياشامي ايله دوغرولادي. مرضييه`نين هم قارا داوات، هم ده آل قاني ايله يازديقلاري، خالقيميزدا اونا قارشي سونسوز بير سايقينليق قازانديرميش، آنيسي (خاطيره‌سي) و سئوگيسيني اوره‌كله‌رده و بئينله‌رده منگيله‌شديرميشدير (ابه‌ديله‌شديرميشدير).
بوگون مرضييه`نين مزاري، تورك خالقي و آزه‌ربايجان`ين باشقا شهيد دوشموش ائولادلاري بهروز دهقاني، عليرضا نابدل، كرامت الله دانشيان، بيژن جزني، عبد مناف فلكي، محمد حنيف نژاد، سعيد محسن، اصغر عرب هريسي، محمد بازرگاني، علي باكري، جعفر اردبيلي، احمد جليل افشار، حبيب برادران خسروشاهي ..... ايله بيرليكده تئهران`ين "بئهئشت-ي زهرا" قبريستانليغينين ٣٣ ونجو قطعه‌سينده، بو قهره‌مانلارا هئچ بير شكيلده ياراشمايان ييخيق و باخيمسيز، اوتانج وئريچي بير دورومدا بيراخيلميشدير. بو تورك خالقي و آزه‌ربايجان`ين شهيد اوغول و قيزلاري و مزارلاري ايله ايلگيلي (علاقه‌لي) مساله‌له‌رده -بونلارا فارس گوروهلار صاحيب چيخسا دا - تورك خالقي و آزه‌ربايجانلي قوروم-آيدينلاري، باشقا چوخلو قونودا (مووضوعدا) اولدوغو كيمي، چوخ تاسسوفله بوتونو ايله آيمازليق (غفله‌ت) و لاقئيدليك ايچينده‌ديرله‌ر. بو عزيز خالق شهيدله‌رينين هاميسينين اؤزله‌رينه ده، قبيرلرينه ده صاحيب چيخيلماسي -دونيا گؤروشله‌ري و سيياسي مشي‌له‌رينه باخمادان- تورك خالقي و آزه‌ربايجان قورولوش-درنه‌كله‌رينين ميللي بورجو و اينساني گؤره‌ويدير (وظيفه‌سيدير). بونلار تورك خالقي و آزه‌ربايجان`ين تاريخي، تاريخي ده‌يه رله‌ريديرله‌ر؛ بونلار بيزيم دونه‌نيميز، بوگونوموز و يارينيميزديرلار! تاريخي اولمايان، تاريخي اولوب دا اونو بيلمه‌يه‌ن، تاريخي ده‌يه‌رله‌ريني قورومايان، اونلاري قورويامايان بير خالق، يوخ اولماغا محكومدور. بوندان آرتيق گئج قالينمامالي!!!
----------------------------
ياشامى: مرضييه احمدي اوسكويي، ١٣٢٤گونه‌ش ايلينده، تبريز`ين ياخينليغيندا يئرله‌شه‌ن، آزه‌ربايجان`ين كيچيك شهرله‌رينده‌ن اولان اوسكو`ده، اورتا حاللي اكينچي بير عاييله‌نين اوشاغي اولاراق دونيايا گلدي. اوشاقليق چاغيندان آتاسينين يانيندا تارلالاردا ايشله‌مه‌يه باشلادي و ائله لاپ بو كيچيك ياشلاريندان يوخسول كندليله‌رين آجي و چيله‌له‌رييله، درد و اوزونتو دولو ياشاملارييلا تانيش اولدو. مرضيه ايلك اوخولو قورتاراندان سونرا ليسه‌يه داوام ائتدي. ائييتيمينين (تحصيلينين) بو دؤنه‌مينده، كيتاب اوخوماغا ماراق بسله‌ييب گئتديكجه اوخوماغا قارشي بيله‌سينده آشيري و درين بير سئوگي اولوشدو. بو ايلله‌ر، مرضييه`نين ايجتيماعي سورونلار حاققيندا داها بيليگلي اولان اينسانلارلا تانيشما و سيياسي مساله‌له‌ره آرتاراق تسه‌للوط تاپما ايلله‌ريدير.
ليسه‌نين ايلك دؤوره‌سيني قورتارينجا، تبريز`ين "دانشسراي مقدماتي"سينه گيردي و بورايا گيرمكله ده سول و ماركسيسم گؤركسؤزو (اده‌بيياتي) ايله تانيش اولدو. "مقدماتي دانشسرا"دا ايكي ايلليك بير ائييتيمده‌ن (تحصيلده‌ن) سونرا اؤيره‌تمه‌ن (موعه‌لليم) اولاراق ايشه آلينيب اوسكو`نون ايلك اوخوللاريندا اؤيره‌تمه‌نلييه آتاندي (منصوب اولدو). مرضيه اوچ ايلليك اؤيره‌تمه‌نليك ياشامي و اوشاقلار و عاييله‌له‌ري ايله قوردوغو ايليشگي و ياخين باغلار سونوجوندا، اونلارين چيله‌له‌ري و آغير ياشام قوشوللاري (شرطله‌ري) ايله داها دا ياخيندان، داها دا كؤكلو بيچيمده تانيش اولما اولاناغيني (فورصه‌تيني) الده ائتدي. اوچ ايل اؤيره‌تمه‌نلييين آرديندا، ليسه ديپلومونو آلماني باشاران مرضييه، تبريز بيلييوردونا گيردي. يونيوئرسيته‌ده ايكه‌ن، عئيني زاماندا اؤيره‌تمه‌نليك و اوشاقلارا درس وئرمه‌يه ده داوام ائتدي. ١٣٤٥ ايلينده آغير آقچال (مالي) قوشول و سيخينتيلار نده‌ني ايله، تئهران`ين "دانشسراي عالي سپاه دانش "ينه گيرمه‌يه مجبور اولدو. بوندان سونرا تئز تئز ورامين`ين تورك و فارس كندله‌رينده گزينمه‌يه، كند اوخوللارينا (مدرسه‌له‌رينه) اوغراماغا و كندلي اوشاقلار اوچون كيتاب ائوله‌ري ياراتماغا باشلادي.
مرضييه اونيوئرسيته‌ده ايكه‌ن، فععال بيچيمده (شكيلده) سيياسي-صينفي فعالييه‌تله‌ر و اؤيره‌نچي ائعتيصابلارينين چوخونا قاتيليردي. ١٣٤٩ ايسفه‌ند آيي اؤيره‌نچي ائعتيصابلاريني ياراتماقدا ايسه اؤزو، بؤيوك بير اوينام (رول) اوينادي. و بو اوزده‌ن ساواك- خالق دوشمه‌ني شاه رئژيمينين سيياسي پوليسي – طره‌فينده‌ن تاتينيب ايزله‌نمه‌يه آليندي. بونا رغمه‌ن اؤيره‌نچيله‌ر آراسيندا بؤيوك سايقينليغا صاحيب اولدوغو و گله‌جه‌ك ائعتيصابلارين قورخوسوندان، مامورلار مرضييه`نين ياخالانماسيندان واز گئچديله¬ر. ١٣٥٠ ايلين خورداد آييندا "عالي دانيشسرا"نين تعطيله گيرمه‌سي ايله همين آيدا مرضييه ساواك طره‌فينده‌ن توتوقلاندي. اوزون بير سوروشدورمادان سونرا بيراخيلدييسا دا، سياسي فعالييه‌تله‌ريني قيسيتلاماق آماجي (مقصه‌دي) ايله اوسكو شهه‌رينه سورگونه گؤنده‌ريلدي. اوسكو`ده ايكه‌ن بير ياندان گؤركول (اده‌بي) يازيلار يازير، اؤته ياندان ليسه اؤيره‌نچيله‌رينين سيياسي بيلگيله‌ريني آرتيرماغا چاليشيردي. آمما قيسسا بير سوره‌ده‌ن (مودده‌تده‌ن) سونرا، داها فرقلي و گنيش فعالييه‌تله‌ره يؤنه‌ليب، ١٣٥١ ده تئهران`ا گئده‌ره‌ك نئچه يولداشي ايله بيرليكده ماركسيست بير گوروه اولوشدوردو. ١٣٥٢ ده ايسه "خالقين فدايي چئريكله‌ري هؤرگوتو" (خ.ف.چ.ه.) ايله تماسا گئچيب اونلارين جرگه‌سينه قوشولدو. مرضييه، بوندان سونرا خالقينين ميللي آزادليغي و ازيلميشله‌رين، يوخسوللارين قورتولوشو اوغروندا فارس شووئنيسمي، پهله‌وي ظولمو و امپئريياليسم تسه‌للوطونا قارشي قاتيلديغي سيلاحلي ساواشيمدا (موباريزه‌ده) فععال شكيلده ايشتيراك ائديب ان سون دا گيزلي ياشاما گئچدي.
قيسا بير سوره‌ليك (خ.ف.چ.ه.) نين آزه‌ربايجان اياله‌ت سوروملوسو اولان مرضييه بير ايل سونرا، ٦ اورديبئهئشت ١٣٥٣ ده ساواك گوجله‌ري ايله گيردييي ياراقلي (سيلاحلي) بير چاتيشمادا ياشاميني ايتيرميشدير: بير جومعه گونو خ.ف.چ.ه. اويه‌سي (عوضوو) اولان شيرين معاضد، باشقا بير يانداشلا (سمپاتيزانلا) بولوشماق (قرار ملاقات) اوچون يولا چيخير. بو بولوشمادان ساواك داها قاباقجادان دويوم (خبه‌ر) آلميشدير و بوتون بؤلگه‌ني بير نئچه كيلومئتره چاپيندا قوشاتميشدير (موحاصيره ائتميشدير). بولوشما اولاييندان خبه‌ري اولان مرضييه، مامورلارين تئلسيزيني دينله‌يه‌ره‌ك، ساواك`ين بولوشمادان خبه‌ردار و بؤلگه‌نين ده قوشاتما آلتيندا اولدوغونو اؤيره‌نير. بو مساله‌ني اؤيره‌نه‌نده‌ن سونرا، بيله‌سيني تهديد ائده‌ن تهليكه‌يه آلديرمادان، يولداشي شيرين معاضد`ه خبه‌ر وئرمه‌ك و اونو قورتارماق آماجي ايله، قوشاتما آلتيندا اولان بؤلگه‌يه گئدير. شيرين`ي تاپيب اولايي اونا بيلديره‌بيلسه ده، ساواك گوجله‌ري طره‌فينده‌ن موحاصيره‌يه دوشوروله‌ن و اوتوماتيك توفه‌نگي اولان مرضييه، بو سون ائشيت (برابر) اولمايان ساواشيمدا، اؤلدورولور. (چاتيشمادا ديري اله گئچيريله‌ن شيرين معاضد اينتيحار ائتمه‌يه قالخيشير، آنجاق باشارامير و داها سونرا ساواك توتساغيندا آغير ايشكنجه‌له‌ره معروض قالاندان سونرا اؤلدورولور).
ياپيتلارى: مرضيه يازارليق و قوشوقچولوق يئتيسينه (ايستئعدادينا) يييه ايدي. يازديغي گؤركول يازيلار، قيسسا سؤرجه‌ك (ناغيل) و قوشوقلاريندا خالقين آغير ياشام قوشوللاري و دؤزولمه‌ز آجيلاريني ديله گتيريردي. دئوريمين (اينقيلابين) ايلك گونله‌رينده اونون دالقا آدلي ناغيلي، او دؤورده ايلك چاپ اولان و ان چوخ به‌يه‌نيله‌ن رومانلاردان بيري ايدي. مرضييه اوسكويي`نين فارسجا و توركجه بوتون ياپيتلاري (اثه‌رله‌ري) هله ده توپلو اولاراق چاپ ائديلمه‌ميشدير.
مرضييه`نين اينتئرنئتده بولونان فارسجا ياپيتلاريندانداستانى بر مبناى زندگى رفيق على اصغر عرب هريسى٬ تجربه نخستين مرگ٬ دختران كولى
مرضييه`يه منسوب ائديله‌ن و چوخ ياييلميش فارسجا "افتخار" آدلي بير قوشوق (شئعر) واردير. بو شئعر اصلينده مرضييه`يه دئييل، پري (غزال) آيتي`يه عاييدير) .
آشاغيدا بو گؤزه‌ل اينسانين اؤلومسوز آنيسينا، يئددي توركجه قوشوغونو سونورام:
گرچه‌يه هو!!!!
Friday, July 16, 2004
خيرداجا، ايشجه آرخيديم
Xırdaca işcə arxıdım خيرداجا، ايشجه آرخيديم
Meşələrdən dağlardan مئشه‌له‌رده‌ن، داغلاردان
Dərələrdən axırdım دره‌له‌رده‌ن آخيرديم
Bilirdim durqun sular بيليرديم دورقون سولار
Öz içində boğular اؤز ايچينده بوغولار
Bilirdim dəryalarda بيليرديم دريالاردا
Dalqalar qucaöında دالقالار قوجاغيندا
Xirdaca arxlar üçün خيرداجا آرخلار اوچون
Yeni həyat doğular يئنی حه‌يات دوغولار
Nə yolun uzaqlığı نه يولون اوزاقليغی
Nə qaranlıq çuxurlar نه قارانليق چوخورلار
Nə durqunluq həvəsi نه دورقونلوق هه‌وه‌سی
Məni yoldan qoymadı منی يولدان قويمادی
İndi qarışmışam mən ايندی قاريشميشام من
Qurtulmaz dalqalara قورتولماز دالغالارا
Varlığımız çalışmaq وارليغيميز چاليشماق
Yoxluğumuz dayanmaq يوخلوغوموز دايانماق
Thursday, July 15, 2004
گؤزله يين گلرم بير گون يانيزا
اوچ: اوشاقلارى چيلقينجا سئوه ن٬ ايگيد اشرف´ه
به اشرف قهرمان كه كودكان را عاشقانه دوست دارد:
قاپىدا دايانيب بير چوپور افسر
كارتلاريميزا باخير٬ ايچه رى قويور
گؤزلرى قيزاريب٬ آغزى كف له نيب
حيرص٬ اونا باخاندا آدامى بوغور
بير الينده باتوم٬ بيرينده بىسيم
بير اوجدان باغيرير٬ دؤيور٬ ساواشير
همقاتارلارى دا٬ دوروبلار اوردا
هامىسىنا گؤزه تچىليك ياراشير
قويونو سورودن آييران كيمى
هر كسى ايسته يير آپارير اونلار
اوشاقلار دايانيب قاپى اؤنونده
نيگاران باخيشلار٬ قاينايان قانلار
بير قيز يولدان گلير٬ يامان تله سير
قاباغين كسيرلر: كارتيزى وئرين!
قيز دايانير٬ قورخمور٬ ديك باخير اونا
گؤرونور٬ بيليرى شهامت يئرين
"سنين نه حاققين وار يولو كسه سن؟"
؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ (بو ميصراع دوشوبدور)
؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ (بو ميصراع دوشوبدور)
؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ (بو ميصراع دوشوبدور)
قاباغين آلانمير او يورغون افسر
قيز اؤزون قورتارير٬ يولونا گئدير
باخيشلار اوخشايير بو قورخمازليغى
هر كس اونو گؤرور٬ برك آلقيش ائدير
يامان توخونورو بو ايش افسره
وارليغى بنزه ين گؤزه تچى ايته
نيفرت گؤزه تچىسى٬ زور گؤزه تچىسى
آناسى اوتانير وئردييى سوته
باخيشلار آلتيندا آيدين ازيلير
درين نيفرتلرى قانير٬ كيچيلير
بير گون خالقين اوغلو٬ سئويملىسى ايميش
ايندى زور گؤزله يير٬ خالقدان سئچيلير
گليرم كيلاسا٬ باشيم آشاغى
اوره ييم توتولوب٬ بدنيم اسير
ائله توتقونام كى دولو بولوت تك
كينه٬ ناچار دؤزوم باغريمى كسير
اوستاد ايفاده ايله كيتابدان اوخور
اوشاقلار هامىسى تئز تئز يازيرلار
ائله هئچ زادى گؤرمه ييب اونلار
قلمنن سوكوتون جانين پوزورلار
دييه سن حاققىيميش زور دئسين افسر
دييه سن كيچيلمك اونلارا٬ خوشدور
كيمسه نى سينديرير بير اَيرى باخيش
كيمىنه يامان دا٬ تپيك ده نوشدور
كيچيك اوشاقلارا "تئست" يازيرلار:
بارماغيوى كسرسن٬ نئيله يه جكسن؟
؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ (بو ميصراع دوشوبدور)
توپووو ايتيرسن٬ نئيله يه جكسن؟
گؤزلريم قارالير٬ كؤنلوم سيخيلير
آخى بئله سؤزلر نه ايش وئره جك؟
كيمسه دوشونور كى٬ آج اوشاقلاردان
كيم بئله ياوا سؤزلرى سئوه جك؟
چيلپاق آياقلارا٬ آج قارينلارا
توپدان دانيشماغين معناسى يوخدور
ايشدن باش آچميرلار اويناماق اوچون
سوروشمالى دردلر اونلاردا چوخدور
هانسى توپو وار كى ايتيرسين اونو؟
آج آج ايشله مكدن گليبلر جانا
اللرى كسيلير دفه دؤيمكدن
بارماقدان نئجه من دانيشيم اونا؟
قوى اوستاد دئسين كى پيس موعلليمم
من اونون سؤزلرين قانا بيلميره م
آمريكائى اوستاد سئومه سين منى
اوشاقلارين عئشقىنى دانا بيلميره م
درديميز بير دئييل٬ ساواديميز دا
او اؤرگه دن سؤزلر درديمه دَيمز
قورخمورام نومره مى آز وئرسين اوستا
نومره نين آزليغى٬ باشيمى اَيمز
آمما قورخورام كى يوخسول اوشاقلار
بو سؤزلره گؤره منى آتسينلار
"نرگيس"ين٬ "سالمان"ين يورغون گؤزلرى
من بئله دانيشام٬ ياشا باتسينلار
اوشاقلار قورخمايين٬ ياديمداسيز سيز
هئچ زامان سيزلرى اونودماميشام
گله جه يم گئنه سيزين يانيزا
دالغين كينه لرده قاناد يوموشام
سيزه بئله ياوا دانيشمارام من
كسيلن بارماغى هر گون گؤرورسوز
سوروشماق ايسته مير كرگاه داليندا
بارماق كسيلنده٬ قانين سورورسوز
سيزه بئله سؤزلر هئچ لازيم دئييل
كسمه لى اللردن دانيشاجاغام
اويناتمالى توپدان نه قانيرسيز سيز؟
دانيشسام اوره كدن آليشاجاغام
كيم سيزه توپ آليب٬ اويناتماق اوچون؟
كيم قويوب گئده سيز توپ اويناماغا؟
اربابلار آللاهى ياراديب سيزه
ظولوم قازانلاريندا قايناماغا
آنجاق توپدان گره ك دانيشام سيزه
اويناتمالى توپلار ايشيزه گلمز
بؤيوكدور٬ پولاددير من دانيشان توپ
اونون جانينى هئچ دفه ده دلمز
ياخچى ايشه سالساق پولاد توپلارى
ال كسن دفه لر مين پارچا اولار
بارماقلاريز توخدار٬ اللريز توخدار
اربابلار قالمازلار٬ كرگاهلار قالار
پولاد توپ ياخشىجا ايشينى گؤرسه
بئليزده قوز اولماز٬ رنگيز ده سولماز
قارانليقلار گئده ر٬ يوخسوللوق گئده ر
حياتيز گول آچار٬ سولغونلوق قالماز
اوشاقلار گؤزله يين منى
يولدايام٬ گليره م من سيزه سارى
حياتيما معنا سيز باغيشلاديز
ياخچى دوغرولدايديم اونو٬ من بارى
بير گون چاتاجاغام گؤزله يين منى
آياغيم چاتماسا٬ فيكريم چاتار كى
هئچ زامان دوشمنه ساتمارام سيزى
درين بؤيوك عئشقين٬ كيمسه آتار كى؟
گؤزله يين گلرم بير گون يانيزا
هامىميز بيرله شيب يولا دوشه ريك
محببتى و عئشقى بوتون ائللره
پايلاريق٬ هامىميز گؤزه ل ياشاريق
Wednesday, July 14, 2004
هر سحر باخيرام "دماوند"ه من
آشاغيداكى قوشوقلار "عصر عمل" ٬ سايى ٤ ٬ ١٣٥٥ ايليندن آلينيبدير.
ايكى: پاييز ٥٠
هر سحر باخيرام "دماوند"ه من
قوجا داغ ووقارلا ياتيب دوروب
بيلميره م نه واختدان٬ هانسى زاماندان
كؤهنه لمز٬ آغ٬ تميز چاديرين قوروب
گاهدان زيروه سينه گونش ساچيلير
گاهدان دا دومانلار دؤوره لير اونو
نه يئللر٬ نه سئللر كيچيلدير جانين
داشداندير سينه سى٬ قارداندير دونو
آغ باشى بنزه يير " آرش" باشينا
"كاوه"نين٬ "ضحاك"ين اوندا ايزى وار
يئنى "ضحاك"لارا كؤهنه تاريخدن
خالقين كينه سيندن آيدين سؤزو وار
هر زامان باخاندا "دماوند"ه من
داياغيم چوخالير٬ كينه م درينلير
"ضحاك"ى گؤروره م٬ كؤنلوم اودلانير
"كاوه"نى يادليرام٬ باغريم سرينلير
Tuesday, July 13, 2004
من گونشى سئويره م!
دؤرد: ١٦ آذر-٥١ دالغا
اوشاقليق عالمى ايدى٬ اوره ييم ايشيق ايدى
كيچيك٬ تميز دونياما٬ اويون ياراشيق ايدى
يولداشلاريم دؤورومده٬ هامىسى شاد٬ كينه سيز
بير آن كوسو اولسايدى٬ گينه باريشيق ايدى
قارانليق قورخمالى ايدى٬ آمما اوندان قاچمازديق
گئجه لر ناغيللاردا٬ شيرين٬ تميز محببت
بيزى باريشديراردى٬ دئمك اونا گؤره ده
كؤنلوموزون قاپيسين٬ كينه لره آچمازديق
ائله بيل گؤزلريميز٬ گئجه لر ده گؤروردو
اولدوزلار٬ آى گونش تك٬ بيزه ايشيق وئره ردى
بير بئله ايشيقينان٬ گؤيه بولوت گلسه يدى
گئچه رى كيچيك بولوت٬ گونون اوستون آلسايدى
بيلرديك گون چيخاجاق٬ بولوت دا قالماياجاق
گئنه ده دسته له شيب٬ دؤزمه ييب باغيرارديق
گونشى نغمه لرله٬ قوناغا چاغيرارديق
"گونوم گئديب سو ايشسين٬ آبى دونون دييشيسن"
…………
"گونوم! چيخ٬ چيخ!"
آيلار٬ ايللر دولاندى
زامان ناققا باليق تك٬ اوشاقليغيمى اوتدو
گئچه رى غملريمين٬ كيچيك سئوينجلريمين
يئرين بؤيوك كدرلر٬ گئچمز كينه لر توتدو
گونش بيزيم مملكتدن اوغورلاندى٬ توتولدو
ايستى٬ ايشيق چئشمه سى٬ پاك قورودو٬ قورتولدو
ايندى ايللردن برى٬ گئجه لريمى آىسيز
گوندوزلريمى گونسوز٬ باشا چيخارديرام من
سويوق٬ نيفرت٬ آلدانميش يوردوموزو بورويوب
شادليغين٬ سعادتين كؤكو ديبدن قورويوب
هئچ زاد قارانليق كيمى٬ منيم كؤنلومو سيخمير
او دؤزمز اوشاقليغيم٬ بير آن ياديمدان چيخمير
ايندى نئجه تابلاشيم بير بئله قارانليغا؟
داها دوشونوره م كى گونش تكجه بوردان يوخ
آيرى اؤلكه لردن ده٬ يامانجا اوغورلانيب
بونو دا دوشونوره م٬ گونشلرين دوستاغين
اوشاقليقدا اوخويان نغمه لر ييخا بيلمز
او قارا دوستاقلاردا٬ يالقيز سس چيخا بيلمز
آتا بابا سؤيله ين٬ دمير چاريق كؤهنه ليب
ايندى بو چتين يولدا دمير آياق لازيمدير
دمير عصا آتيليب٬ ناغيللارا قاتيليب
ايندى دميردن توفنگ٬ حدسيز و حئسابسيز فيشنگ
خالقين سؤنمز عئشقيندن٬ بوردا داياق لازيمدير
هر كس گونشى سئوسه٬ بوتون سئوگىسين آتار
يورولوب يولدا قالماز٬ اؤزون ده يادا سالماز
اوزاق داغلار داليندان٬ گئده ر گونشى تاپار
ايندى سوروشمالىيام٬ من گونشى سئويره م؟
من گونشى سئويره م!
Saturday, July 10, 2004
بئش قهرمان٬ ياددا قالان
آلتى: بهار ٥٢ . دالغا. به پنج شهيد آرمان خلق
سحر سحر يوردوموزدان٬ قارانليق گئجه قاچماميش
هله گونش قيزيل ساچين٬ اوجا داغلاردا آچماميش
بئش قهرمان٬ ياددا قالان٬ تاپشيريلدى جللادلارا
مينلر تميز سئوه ن قلبه٬ ووردو جللاد درين يارا
تازا قانلار قوروماميش٬ گئنه تؤكولدو ناحاق قان بوردا
بو جور ايستى٬ قيرميز قانلار٬ بزه ك وئرير بيزيم يوردا
سونسوز دوشمن٬ نئجه قانسين؟٬ ائللر٬ آزادليق يولوندا
قانماز توفان بيله بيلمز٬ باهاردا٬ لاله فصلينده
بير گول چمندن سولدورسا٬ مينلر تازا لاله لر آچار
بير قهرمان شهيد اولسا٬ مين اوره كدن قورخو قاچار
آشاغيداكى آچيقلاما عبّاس شهرياري ، آن « مَرد ِ هزار چهره » آدلى يازيدان آلينيبدير:
يکي ديگر از خيانت هاي شهرياري گرفتن ارتباط با گروه کوچکي به نام « آرمان خلق » بود که در نتيجه همه در تور ساواک افتادند . هوشنگ تره گل ، بهرام طاهر زاده ، همايون کتيرايي ، ناصر کريمي و غلامرضا اشتراني ( که معلم گروه آرمان خلق بود و بعد از دستگيري و شکنجه در زندان کميته مشترک ، بر اثر ضرباتي که به سرش وارد شده بود دچار بيماري مغزي شد و جان داد ) متعلق به گروه مزبور بودند . پس از شهادت بچه هاي لرستان (افراد وابسته به آرمان خلق ) در فضايي که يأس و نااميدي در جامعه حاکم بود و اوج قدرت ساواک و خفقان و ديکتاتوري شاه جامعه را در بر گرفته بود ، بارها و بارها سرود دايه دايه وقت جنگه ،.... خوانده ميشد . و مبارز شهيد مرضيه اسکوپي با عنوان « به پنج شهيد آرمان خلق » شعر بالا را به زبان ترکي سرودּ مضمون اين اشعار چنين است :
« هنگامه سحر ، که هنوز شب تيره جاي خود را به صبح نداده ،
و خورشيد ، گيسوان زرّين اش را به روي کوهستان ها نگشوده بود
پنج قهرمان ِ هميشه زنده به جلادان سپرده شدند .
خونهاي تازه ريخته شده ، خشک نشده بود که
دوباره قاتلان بر قلب هزاران انسان پاک زخمي عميق نشاندند ...
دشمن همانند طوفاني کور عمل مي کند
و طوفان از راز ِ رويش ِ لاله ها در بهار ، غافل است . »
Friday, July 09, 2004
قيسسا آرزولارا٬ كيچيك وارليغا
بئش: پاييز ٥١ دالغا
گؤره سن اولار كى دؤرد ال آياقلى
قيسسا آرزولارا٬ كيچيك وارليغا
مؤحكم ياپيشيبلار٬ هئچ دوشونورلر
بؤيوك اينسانلارا٬ درين وارليغا
دَيه رلى ياشاييب٬ بؤيوك اؤلمه يه؟
Thursday, July 08, 2004
حقيقت اولدوزدان پارلاق
حقيقت اولدوزدان پارلاق
اوندان ايسه ايره لىدير
اولدوز گؤره ن گؤزلريم
نئجه حقيقتى گؤرمز؟
مرضييه`نين اينتئرنئتده بولونان فارسجا ياپيتلاريندان
مرضييه`نين اينتئرنئتده بولونان فارسجا ياپيتلاريندان
داستانى بر مبناى زندگى رفيق على اصغر عرب هريسى
تجربه نخستين مرگ
دختران كولى
مرضييه`يه منسوب ائديله‌ن و چوخ ياييلميش فارسجا "افتخار" آدلي بير قوشوق (شئعر) واردير. بو شئعر اصلينده مرضييه`يه دئييل، پري (غزال) آيتي`يه عاييدير
شهيد يولداش خالق چئرييى مرضيه اسكوئي
بو يازى اينتئرنتدن آلينميشدير:
چريك فدائي خلق رفيق شهيد مرضيه اسكوئي
رفيق مرضيه اسكوئي در سال 1324 در شهر اسكو بدنيا امد و در سال 1345 وارد دانشسرا عالي سپاه دانش تهران شد، در اين جا بود كه با اثار ماركسيستي اشنا يي پيدا نمود و در بيشتر اعتصابات دانشجويي شركت فعال داشت تا اينكه در خرداد سال 50 توسط ساواك دستگير و پس از مدتي بازجويي وي را به اسكو تبعيد نمودند. رفيق مرضيه در سال 51 همراه با رفقاي ديگري يك گروه ماركسيستي تشكيل داده و در سال 52 به سازمان چريكهاي فدائي خلق پيوست و فعالانه در عملياتها شركت مي جست. سرانجام رفيق مرضيه در ارديبهشت 1353 در نبردي رو يا رو با دشمن دليرانه جنگيد و قهرمانانه شهيد و بدين ترتيب حماسه جانبازي ديگري در تاريخ جنبش ضد امپرياليستي _ دمكراتيك ما افريد.
6 ارديبهشت مصادف است با شهادت رفيق شهيد چريك فدائى خلق مرضيه اسكوئى.
به همين مناسبت يكى از شعرهايش را با ياد و خاطر ه اش و رزمندگيش به قلم مياوريم.
يادش گرامى و راهش پر رهرو
..........
اينك
راه پيش پاى ماست.
اى تمامى زحمتكشان در بند
اى خلق رنجبر
برخيز ، برخيز،
تا گلهاى اتش را در باغچه ى سينه ها مان،
با خون ابيارى كنيم.
اينك اه.
اى شكوه خون سرخ رزمندگان خلق،
بر جاى هر قطره از بارش صادقانه تان.
چه شكوفه ها كه رسته است و
چه بهاران كه نيايد
مرضييه`نين اؤزياشامى
بو يازى اينتئرنتده‌ن آلينميشدير
مرضيه احمدي اسكوئي
مرضيه احمدي اسكوئي سال 1324 خورشيدي در يك خانواده متوسط در اسكو, نزديك تبريز-آزربايجان متولد شد.
از كودكي با كار در كنار پدرش در مزرعه با زندگي پرمشقت آشنا شد. مرضيه علاقه مفرطي به مطالعه داشت و در همين رابطه با افراد آگاه به مسائل اجتماعي آشنا شد.
پس از اتمام دوره اول دبيرستان به دانشسراي مقدماتي تبريز رفت و سپس معلم دبستانهاي اسكو شد. او در مدت سه سالي كه آموزش كودكان را به عهده داشت از طريق رفت و آمد با خانوادههاي آنان با زندگي پر درد و رنجشان آشنا شد.
مرضيه احمدي اسكوئي پس از ورود به دانشسراي مقدماتي در اعتصابات دانشجويي اسفند 1349 نقش مهمي ايفاء نمود و تحت پيگيرد ساواك, پليس سياسي رژيم ضدبشري شاه قرار گرفت. سال 1350دانشسرا را تعطيل كردند, مرضيه را نيز بازداشت و پس از مدتي آزاد كردند. مرضيه به تهران رفت و با فدائيان حلق تماس گرفت و به صفوف آنان پيوست.
مرضيه پس از پيوستن به مبارزه مسلحانه شعري به زبان تركي سرود به نام «دالغا» _ موج _:
دالقا
Xırdaca işcə arxıdım خيرداجا، ايشجه آرخيديم
Meşələrdən dağlardan مئشه‌له‌رده‌ن، داغلاردان
Dərələrdən axırdım دره‌له‌رده‌ن آخيرديم
Bilirdim durqun sular بيليرديم دورقون سولار
Öz içində boğular اؤز ايچينده بوغولار
Bilirdim dəryalarda بيليرديم دريالاردا
Dalqalar qucaöında دالقالار قوجاغيندا
Xirdaca arxlar üçün خيرداجا آرخلار اوچون
Yeni həyat doğular يئنی حه‌يات دوغولار
Nə yolun uzaqlığı نه يولون اوزاقليغی
Nə qaranlıq çuxurlar نه قارانليق چوخورلار
Nə durqunluq həvəsi نه دورقونلوق هه‌وه‌سی
Məni yoldan qoymadı منی يولدان قويمادی
İndi qarışmışam mən ايندی قاريشميشام من
Qurtulmaz dalqalara قورتولماز دالغالارا
Varlığımız çalışmaq وارليغيميز چاليشماق
Yoxluğumuz dayanmaq يوخلوغوموز دايانماق
52 نجی پائيز
ترجمه:
موج
چويبار خرد و باريکی بودم
در جنگل‌ها و کوه‌ها
و دره‌ها جاری بودم
**
می‌دانستم آب‌های ايستاده
در درون خود می‌ميرند
می‌دانستم در آغوش امواج
درياها
برای جويباران کوچک
هستی تازه‌ای می‌زايند
**
نه درازی راه
نه گودال‌های تاريک
و نه هوس بازماندن از جريان
مرا از راه باز نداشت
**
اينک پيوسته‌ام
بامواج بی‌پايان
هستیامان تلاش
و نيستیامان آسودن است!
پاييز52
مرضيه احمدي اسكوئي روز ششم ارديبهشت 1353از طريق ضبط امواج فرستندههاي پليس توانست پي ببرد كه محل قرار رفيق شيرين فضيلت كلام در محاصره است. وي براي نجات رفيق شيرين به محل رفت و در نبردي دليرانه با مزدوران ساواك جنگيد و قهرمانانه جان باخت.
Tuesday, June 15, 2004
قيسسا اؤزياشامى
بو يازى اينتئرنئتدن آلينميشدير:
مرضيه احمدي اسكوئي در سال 1324 در خانواده اي كشاورز در شهر كوچك اسكو در نزديكي تبريز-آذربايجان تولد يافت. چون در دوران كودكي در مزرعه پدر خود كار ميكرد تا حدي با غم ها، دردها و رنج ها و محروميت هاي روستائيان فقير آشنا گرديد. پس از پايان تحصيل دوره ابتدائي به دبيرستان رفت ، در اين دوره از تحصيل بود كه به مطالعه كتاب علاقمند و با عده اي از مردم آگاه در مسائل اجتماعي آشنا گشت و بمسائل سياسي تا حدي تسلط يافت. پس از پايان رسانيدن دوره اول متوسطه وارد دانشسراي مقدماتي گرديد و چون دوره دو ساله آنرا به پايان رسانيد بعنوان معلم استخدام و به اسكو-آذربايجان اعزام گرديد.
پس از سه سال معلمي و آشنائي با زندگي فقيرانه روستائيان به اخذ ديپلم متوسطه نائل شد و آنگاه وارد دانشگاه تبريز گرديد، ولي همچنان به تدريس و آموزگاري مشغول بود تا اينكه بواسطه وضع نابسامان مالي مجبور شد وارد دانشسراي عالي سپاه دانش گردد. از اين زمان به روستاها و مدارس ورامين رفت و آمد داشت و با مردم روستائي آشنائي بيشتري يافت و براي كودكان و مدرسه هاي روستائي كتابخانه ايجاد مي نمود.
در فعاليت هاي سياسي صنفي دانشجوئي و براه انداختن اعتصاب در اسفند ماه 1349 سهمي عمده داشت از اينرو مورد شناسائي دژخيمان رژيم قرار گرفت، اما چون در ميان دانشجويان از احترام فراواني برخوردار بود، ماموران از ترس اعتصابات بعدي موقتاً از دستگيري مرضيه اسكوئي خودداري كردند تا اينكه در خرداد ماه 1350 با شروع تعطيلي دانشسراي عالي وي را توقيف و پس از بازجوئي هاي بسيار آزاد نمودند و براي محدود ساختن فعاليت هاي سياسي وي را به اسكو فرستادند. در اسكو آگاهي هاي سياسي دانش آموزان دبيرستاني را بالا برد، اما ديري نگذشت كه به فعاليت هاي زيادتري دست زده، عازم تهران گرديد و به حملات مسلحانه دست ميزد و زندگي مخفي را بخاطر مبارزات خلقي خود برگزيد و در جنبش مسلحانه آزادي بخش خلق سرسختانه ميكوشيد.
مرضيه احمدي اسكوئي پس از مبارزات فراوان در روز ششم ارديبهشت ماه 1354 دليرانه با مزدوران دژخيم رژيم جنگيد و قهرمانانه شهيد شد.
مرضيه اسكوئي چريك فدائي خلق از استعداد نويسندگي و شاعري برخوردار بود و در مضامين آثار خود قصه زندگي محنت زاي توده هاي رنجبر را بيان كرده بود، با اينحال مرضيه اسكوئي همواره مي گفت :" من نمي خواهم با نويسندگي زندگي كنم بلكه ميخواهم قصه هايم را با زندگيم بنويسم
